فرمها / معناها

٭ قرار دادن خود در موقعيتهايی كه آنها را تجربه نكرده‌ايم كار آسانی نيست، اما در عين بی‌جواب بودن تلاش برای درك چگونگی حسها در آن حالات فرضی، اين می‌تواند ورزش ذهنی خوبی برای تصور ممكنها(يا ناممكنها؟) و بالا بردن قدرت خلق موقعيتها باشد.
در كتابخانه دانشكده مشغول ولگردی در بين كتابهايی بودم كه جلدشان معمولاً توجه آدم را چندان جلب نمی‌كند؛ كتابهای بسياری يافتم مربوط به دهه هفتاد ميلادی. تماشای كارها و ايده‌های معمارانه موجود در آنها ذهن مرا به اين تخيل كشاند كه مثلاً اگر من در دهه شصت يا هفتاد ميلادی در يكی از كشورهای اروپای غربی در حال به اتمام رساندن دوره دانشجويی رشته معماری بودم، احتمال داشت چه دغدغه‌های معمارانه‌ای داشته باشم يا احياناً فعاليتهای معمارانه من در چه جنبه‌هايی و به چه شكلی گسترش می‌يافت!
در اين گونه مواقع، بلافاصله در ذهنم يا از سوی مخاطب احتمالی اين جواب را دريافت می‌كنم: "خب كه چی(فايده چنين تصوراتی و سعی در پيش‌بينی ناممكنها چيست)؟".
به ذهنم رسيد شايد مشكل بی‌روحی بسياری از فضاهای معماری(به اضافه مشكلاتی كه هست و بازمی‌شناسيم)، اين گونه جوابها و منش استدلالیِ به ظاهر عقل‌گرايانه باشد[يك جهش موضوعی در خط سير انديشه‌ام!]. آيا نبايد فضاهای معماری به پرواز ذهن ما كمك كنند؟ جای روياها در كجای زندگی روزمره ماست؟ محيط چگونه بايد امكان به وجد آمدن عميق ما را موجب شود؟ آيا طراحی كه درِ روياپردازی و غرق شدن در تخيلات را به روی خود می‌بندد، می‌تواند فضايی پر از احساس و شور را بيافريند؟
حرفه معماری با بی‌شمار عامل تأثيرگذار سر و كار دارد كه بسياری از آنها ذاتاً منطقی خشك مانند رياضيات كلاسيك دارند. اين عوامل پيوسته با معماری، مانند اقتصاد، بعد قدرتمند اجتماعی و عملكرد صحيح، گاه چنان بر ذهن معمار اثر می‌گذارند كه آن جنبه هنرمندانه معماری فراموش می‌شود. وقتی به يك گالری سر می‌زنم، هنگامی كه با يك هنرمند، با يك نقاش حرف می‌زنم، می‌بينم كه چقدرذهنم از آن آزاديهای ذهنی هنرمندانه دور شده است.
برای يك معمار خوب بودن بايد توانايی كنار آمدن با عوامل متناقض را داشت. معماری، حرفه آسانی نيست؛ ذهن منعطف و قدرتمند می‌خواهد و هزار چيز ديگر.

نوشته شده در ساعت 1/28/2004 12:45:00 AM توسط كاميار